5 października 2015

Chodźmy się odchamić - czyli recenzja przedstawienia 5D "Popiół i diament"

Witam wszystkich.
Dzisiejsza recenzja będzie inna niż wszystkie, nie tylko dlatego, że będzie ona dotyczyła przedstawienia, ale również jej wyjątkowości.

Popiół i Diament 5D


(stary plakat, wygrzebany gdzieś w sieci :)

Reżyseria: Andrzej Wajda
Scenariusz: Andrzej Wajda, Jerzy Andrzejewski
Gatunek: Dramat, psychologiczny, polityczny
Produkcja: Polska
Premiera: 3 października 1958 (Polska) 3 października 1958 (świat)

"Nie wybiera się przecież swojego czasu. I żaden czas nie dostosuje się do człowieka. To człowiek musi się dostosować. W przeciwnym przypadku ginie."*

FABUŁA:
     Akcja rozpoczyna się tuż po wojnie, 5 maja 1945 roku. W Polsce władzę przejmują popierani przez Związek Radziecki komuniści. Żołnierze Armii Krajowej pozostają w podziemiu i podejmują walkę z systemem. Ich celem jest usunięcie najważniejszych przedstawicieli rządu. Zapada decyzja o zabiciu jednego z nich – Stefana Szczuki.

     Te wszystkie dane oczywiście dotyczą filmu, który był nam w urywkach pokazany, ale jak to często bywa pierwsza była książka, napisana nie przez kogo innego jak przez jednego ze scenarzystów, czyli Jerzego Andrzejewskiego, dopiero później powstał tak innowacyjny projekt jak spektakl 5D, w którym uczestniczyłam wraz ze szkołą.
     Ale co to znaczy to 5D? Nauczycielka wyjaśniła nam tylko, że chodzi o oddziaływanie na 5 zmysłów (wzrok, słuch, dotyk, zapach, emocje). A sam opis zachęcił wielu uczniów do uczestnictwa w widowisku. Szczególnie, że bilety nie były drogie, bo tylko 19zł, no i oczywiście niewiele osób chciało zaprzepaścić okazję wymigania się z lekcji :)

- Moja "przepustka" - bardzo klimatycznie wygląda.

     Jednak ten krótki wstęp nijak nie przygotował ani mnie, ani nikogo innego na to co zastaliśmy. Jeszcze nawet nie przekroczyliśmy bram CeTA (Centrum Technologii Audiowizualnych), a już się zaczęło...
     Stojąc gdzieś w tłumie gadając ze znajomymi usłyszałam tylko donośny głos, krzyczący "Odsunąć się od bramy!". Był to początek naszej podróży w przeszłość.
      Kazano nam podpisać się na przepustkach, a następnie ustawić się w kolejce. Zanim weszliśmy trzeba było ją okazać, a osoby wprowadzające nie dość, że zaczęły już przedstawienie to grały naprawdę po mistrzowsku. Zawsze podziwiałam aktorów, którzy potrafią wcielić się w dowolną postać, ale zrobić to samo z żywym uczestnictwem widowni? I to z taką widownią jak zgraja rozwydrzonych licealistów! Szacunek. (jestem ciekawa jak by to wyglądało z udziałem gimnazjalistów)

Data spektaklu: 30 września 2015r.

     Jeszcze zanim wprowadzono nas na salę aktorzy zadbali o to byśmy cofnęli się około 70lat wstecz. Zbiórka w dwuszeregu, przemówienie oficera, gdzieś mignęła przed oczami pielęgniarka, zerknięcie na scenografię widoczną już w przejściu... i ruszamy.
     Sama sala nie przypominała ani trochę tych wygodnych, ładnych, czystych sal kinowych czy teatralnych. Wręcz przeciwnie. Jako, że siedziałam w ostatnim rzędzie, co chwilę miałam wrażenie, że krzesło się pode mną zapadnie, chociaż prawdopodobne(?!) były one solidnie przymocowane. W pomieszczeniu dało się wyczuć także specyficzny zapach, ale nie mam pojęcia jak go opisać.

"Dużo o tym wszystkim można mówić. I cóż ostatecznie pozostaje? To tylko, co człowiek czyni, nic więcej. Reszta może być prawdą, lecz może być także zwykłym kłamstwem, złudzeniem. Dopóki człowiek nie musi siebie sprawdzić w czynie, może się oszukiwać bez żadnych ograniczeń."

     No dobra zaczynamy show! I tutaj pojawiają się już pierwsze negatywne elementy, a właściwie jeden jedyny, w mojej ocenie: Jestem w stanie pominąć fakt, że ekran, na którym w częściach wyświetlano film był dość mały, jako że pewnie był to element scenerii, ale jednego z cierpieć nie mogę, a mianowicie "celowego" przeszkadzania widzom. Jest to z jednej strony ciekawe, lecz ja jestem osobą, która się strasznie irytuje, kiedy nie wie o co chodzi w filmie, który ogląda, bo ktoś non stop odwraca uwagę. Z tym, że tutaj ten zabieg był przeprowadzony z premedytacją. Nie przez beczące dziecko, ani gościa zbyt głośno jedzącego popcorn koło ciebie.
     Co jakiś czas na salę wparowywali aktorzy przebrani za żołnierzy, robili przeszukania czy nie posiadamy nielegalnych ulotek albo gazet rozdawanych wcześniej chwilę przed seansem lub gdzieś w środku. Za posiadanie takich papierków oficerowie wyciągali na przesłuchanie. Po jakimś czasie niektórzy nawet celowo się "wystawiali" chcąc zobaczyć co się stanie albo móc potem naskarżyć na kolegę i go również pociągnąć na przesłuchanie. "Obywatel Kowalski. Wystąp!"

 "Przekonał się dzisiaj, że zadanie bólu komuś, przez kogo się jest kochanym, wymaga wprawdzie pewnego wysiłku i przełamania się, lecz nie grozi następstwami przekraczającymi miłość."

     Całe przedstawienie miało na celu pokazanie nam realiów czasów po wojennych, co faktycznie wyszło super. Siedzenie w ciemnym pomieszczeniu, strach, że ktoś może w każdej chwili przyjść i przeszukać twoją torebkę (zdarzały się i takie sytuacje), konspiracja z gośćmi od ulotek, bardzo klimatyczne. Moje zainteresowania mają raczej odwrotny kierunek, ale niedawno zrozumiałam, że nie ważne, czy to przeszłość, czy przyszłość ludzka psychika jest taka sama. Te same wartości kierowały nami w przeszłości, dzisiaj i będą kierować za 100 lat. Wszyscy chcemy być szczęśliwi, chcemy kochać, być kochanym, chcemy być bezpieczni, zapewnić bezpieczeństwo najbliższym.
     Mimo świadomości, że to tylko przedstawie, że zaraz wrócimy do domu, możemy wrócić z tej podróży wiedząc w jakich realiach żyli nasi dziadkowie.

PODSUMOWANIE:
     Naprawdę irytujący, był fakt, że nie mogłam skupić się na oglądanym filmie i mogę jedynie powiedzieć "wiem o co chodziło", ale z drugiej strony tak sobie właśnie myślę, czy to także nie było celowe? Może chodziło bardziej o zachęcenie nas do obejrzenia całego film, bądź przeczytania książki, która jest także w kanonie lektur nieobowiązkowych? Zgłębienia całej historii? Bo w 2 godziny raczej niewiele więcej można zrobić.
     Taka podróż w przeszłość to naprawdę fajna sprawa i żałuję, że tak krótka. Jak wspominam sobie niektóre (nie wszystkie takie były) moje wycieczki do muzeów trwające po 3-4h to dawały nie raz o wiele mniej wrażeń oraz powodów do rozmyślań.

No dobra mam nadzieję, że nikogo nie zanudziłam. Dzisiaj mamy tydzień z recenzjami, bo już w piątek pojawi się kolejna (obym tym razem nie wstawiła jej 20min przed północą :)
A wy co sądzicie o tego typu spektaklach? Ktoś z was może był na czymś podobnym? Jakie macie odczucia? A może ktoś się właśnie wybiera?
Mam nadzieję, że nie wstawiłam tu żadnego spoilera. Recenzując filmy widać tą granice, a tutaj... było ciężko.
Piszcie w komentarzach. Jeśli blog się podoba zaobserwuj, by być na bieżąco. A jeśli podobał ci się tylko ten post lub inny pojedynczy pokaż mi to dając +1.
Pozdro.
~ Noyn

Źródła:
Obrazki:
http://www.wroclaw.pl/adapter-festiwal-filmowy-dla-niewidomych-i-nieslyszacych-wroclaw
www.wcdn.wroc.pl
Streszczenie fabuły:
http://eszkola.pl/jezyk-polski/popiol-i-diament-2655.html
*Cytaty pochodzą z książki. Film oglądałam tylko w takiej części w jakiej był on wyświetlany w czasie spektaklu.

14 komentarzy:

  1. "Dopóki człowiek nie musi siebie sprawdzić w czynie, może się oszukiwać bez żadnych ograniczeń."- prawda. Dopóki człowiek sam czegoś nie zobaczy, nigdy nie wie jak będzie się czuł.
    Zazdroszczę ci, że byłaś na takim czymś. To musiało być niesamowite przeżycie... Niestety, nie byłam na takim spektaklu.
    Cofamy się do przeszłości, a ja tym czasem modlę się, aby przeszłość nie przeniosła się do przyszłości. Bo to możliwe. I niepokojące.
    Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Uczymy się o przeszłości, by uniknąć jej błędów w przyszłości, chociaż mamy to do siebie, że lubimy powielać je, zanim dotrze do nas morał i nauka.
      Pozdro.

      Usuń
  2. Uwielbiam takie filmy i szczegolnie cofanie sie do przyszlosci! Ja niestety nigdy nei bylam na spektaklu historycznym :c ale nigdy nie mow nigdy :D
    Bardzo fajny post !

    Zapraszam!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Chyba miałaś na myśli cofanie się do przeszłości nie "przyszłości" - rozbawiłaś mnie tym :)
      Pozdro.

      Usuń
  3. ciekawy pomysł na spektakl, z pewnością zrobiłby na mnie wrażenie ten klimat, rozdawane ulotki, same bileciki już takie klimatyczne, ale wyciąganie widza z krzesła, przeszukiwanie to dla mnie byłoby już krępujące
    ten motyw z ustawianiem ludzi w szeregu, informowaniu o jakimś zajściu, np wojnie, zamachu kojarzę z ćwiczeń wojskowych, niby człowiek wie, że to tylko ćwiczenia ale czy na pewno tylko ćwiczenia?
    cena naprawdę przystępna jak za takie atrakcje
    nigdy jeszcze o takim spektaklu czy jak to nazwać nie słyszałem

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ja także tak sądzę. Zanim nie opowiedziano mi o tym przedstawieniu nie miałam pojęcia, że coś takiego istnieje. I w ogóle w mojej wyobraźni wyglądało to zupełnie inaczej.
      Ja tam siedziałam akurat w miejscu gdzie raczej nie było "przeszukań", ale mogę podejrzewać jak bały się moje koleżanki kiedy zobaczyły, że ci aktorzy przeszukują niektórym torby (oczywiście z powodu środków niedozwolonych w szkole, że tak to się ładnie wyrażę :)
      Jeśli chodzi o cenę to myślę, że jest bardzo dobra jak na "odchamianie", rzadko kiedy w teatrze można taką uzyskać (chyba że ma się nauczycieli za magików i potrafią wyczarować mniejsze ceny) przynajmniej jeżeli chodzi o większe miasto i to jeszcze takie atrakcje.
      Pozdro.

      Usuń
  4. Od dawna chcę wybrać się na spektakl 5D, ale u mnie w okolicy nie ma czegoś takiego. Trudno, będę szukać takiego miejsca. :D To musi być niesamowite przeżycie. Samo oglądanie filmu nie oddziałuje na nas w taki sposób, ale jak do tego dodać takie efekty to naprawdę można poczuć ten klimat. Myślę, że to naprawdę ciekawa alternatywa dla lekcji historii, nie miałabym nic przeciwko, gdybyśmy wybrali się na taki spektakl z klasą. :D Chciałabym chociażby przez te dwie godziny poczuć się tak, jakbym naprawdę żyła w tych czasach. Czytając Twoją recenzję przypomniałam sobie jak w tamtym roku z całą klasą graliśmy przedstawienie o powstaniu warszawskim. Mieliśmy mnóstwo rekwizytów, w trakcie przedstawienia budowaliśmy barykadę, jakbyśmy rzeczywiście byli w samym centrum zdarzeń. Były puszczane autentyczne nagrania z powstania, a my przebrani w stroje powstańców, odgrywaliśmy autentyczne wydarzenia. Dla mnie było to niesamowite. Ja oprócz roli śpiewałam piosenkę zespołu Sabaton - Warsaw Uprising (było to przedstawienie w języku angielskim). Było to dla mnie nie lada wyzwanie,bo nigdy wcześniej nie śpiewałam piosenki heavy metalowej, ale dałam radę. Wszyscy wytrzeszczali oczy i dziwili sie jak taka "mała dziewczynka", bo do wysokich nie należę, może mieć tak mocny, niski głos. No cóż, najwyraźniej może. :D Pół roku przygotowań, ale zdobyliśmy I miejsce. ♥ Dobra, zboczyłam z tematu. W każdym razie, na pewno gdybym miała taką możliwość, chętnie przeżyłabym coś takiego jak Ty.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ja mieszkam w dużym mieście i na dodatek w centrum więc z nowościami jestem raczej na bieżąco i na miejscu, to zaleta, ale jednak wolałabym się kiedyś przenieść się na obrzeża.
      Efekt takiego przedstawienia był... niezapomniany.
      W szkole oprócz jasełek raczej nie robimy żadnych przestawień, ale za to w gimnazjum mieliśmy wiele projektów, chociaż wtedy jakoś nie bardzo mi się podobało to, że byłam praktycznie zmuszana do uczestnictwa, bo taki był profil :(
      Pozdro.

      Usuń
  5. Czemu moja szkoła nie organizuje takich wypadów ?
    Tematyka jak najbardziej moja ( bo mam jeszcze inne zainteresowania po za F1 i śledzeniem losów Kubicy)zazdroszczę ci tego bo musiało to być naprawdę ciekawe przeżycie. Ja niestety nie miałam okazji brać w czymś takim udziału i bardzo tego żałuję.

    Mój kawałek internetu

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Za pewne jest wiele rzeczy których o tobie nie wiem i nie wątpię, że masz inne zainteresowania podobnie jak ja, chociaż ostatnio zaczęłam uchylać rąbka tajemnicy:)
      Pozdro.

      Usuń
  6. Fajne recenzje filmów :)
    Trafiłam tu do Ciebie z bloga jakiejś dziewczynki, dość konstruktywnie wypowiedziałaś się w komentarzu pod jej postem.
    Bardzo mi się to spodobało, nie owijałaś w bawełnę, tylko powiedziałaś co myślałaś.
    Nie słodziłaś jej, po to tylko żeby weszła na Twojego bloga i skomentowała/zaobserwowała.
    Bardzo mało jest takich ludzi na bloggerze. Zaimponowałaś mi :)
    http://frazeologizmastrall.blogspot.com/

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Chyba chodzi ci o mój niedawny komentarz u Emilia Versjada. Napisała u mnie komentarz, który nie podchodzi pod moją definicje spamu więc zgodnie z moim zwyczajem wpadłam też do niej i zostawiłam coś po sobie. A zazwyczaj pisze co myślę i jak coś mi się nie podoba to tego nie ukrywam, a słodzenie nie jest w moim stylu, bo ja sama tego nie lubią. Wolę jednego solidnego kopniaka w tyłek, żeby ktoś mi pokazał co zrobić żeby było lepiej niż żeby setki osób pisało jako to ja super jestem (czego raczej nie słyszę, ale tak hipotetycznie).
      Dziękuję za komentarz. Bardzo mi miło.
      Pozdro.

      Usuń
  7. Nigdy na takim spektaklu nie byłem i chętnie bym się wybrał, chociaż na pewno irytujący musiał być fakt przeszkadzania w trakcie filmu, nawet jeśli miało to nas zachęcić do przeczytania książki.
    Co do samego 5D - raz byłem na takiej prezentacji i jeśli mam być szczery to nie widzę w tym przyszłości filmów, spektaklów, czy czegokolwiek (pamiętam, że niektórzy przepowiadali, że za niedługo każdy film będzie to miał). Zwykłe dmuchanie w nogi, pryskanie wodą w twarz i ruchome fotele, a to wszystko działo się w przewidywalnych momentach (tylko pierwszy raz zrobił na mnie wrażenie). Ot, fajny eksperyment i jednorazowy wypad. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Moje wrażenia były trochę inne niż twoje. Nie było żadnego dmuchania i pryskania.
      Tak przeszkadzanie irytowało, było tylko kilka krótkich momentów w których dawano nam w spokoju coś obejrzeć, bo chwile później aktorzy musieli wejść na scenę.
      Pozdro.

      Usuń